Thời đại 4.0 thường được gọi là thời đại của sự bùng nổ của các startup. Nếu bạn đang xây dựng một doanh nghiệp, bạn có thể đã quen với các hoạt động pitching. Tuy nhiên, đối với những người mới bắt đầu khởi nghiệp và chưa quen với thế giới startup, việc học về pitching là rất cần thiết.
Trong bài viết này, daohocthuat sẽ cung cấp cho bạn một số khái niệm cơ bản về “Pitching là gì?” để cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng quan về chủ đề cũng như đề cập đến một số kỹ năng cơ bản cần phát triển để tăng tính hiệu quả của bạn trong việc pitching.
Pitching là quá trình trình bày ý tưởng hoặc kế hoạch kinh doanh của bạn đến các nhà đầu tư hoặc khách hàng tiềm năng. Đây là một bước quan trọng trong hành trình khởi nghiệp vì nó có thể quyết định xem doanh nghiệp của bạn có nhận được đầu tư hay không. Mục tiêu của việc pitching là thuyết phục khán giả rằng ý tưởng hoặc sản phẩm của bạn đáng đầu tư hoặc mua.
Để đạt được điều này, có một số yếu tố chính mà bạn cần bao gồm trong pitch của mình, chẳng hạn như một giá trị đề xuất rõ ràng và ngắn gọn, một câu chuyện hấp dẫn, một chứng chỉ về kiến thức và tiềm năng thị trường của bạn và một lời kêu gọi hành động.
Ngoài các yếu tố cần thiết này, cũng có một số kỹ năng cơ bản mà bạn cần phát triển để trở thành một người thuyết trình hiệu quả. Điều này bao gồm các kỹ năng giao tiếp mạnh mẽ, khả năng kết nối với khán giả, tự tin về ý tưởng của bạn và khả năng xử lý các câu hỏi và đối thủ khó khăn. Bằng cách hoàn thiện các kỹ năng này và kết hợp các yếu tố chính vào pitch của bạn, bạn có thể tăng cơ hội thành công trong thế giới của các startup.
Pitching là gì?
Đầu tiên, chúng ta cần hiểu rõ hơn về khái niệm Pitching là gì? Theo định nghĩa, Pitching là một hoạt động thuyết trình, được gọi là một thuật ngữ tiếng Anh, có ý nghĩa hướng đến những buổi trao đổi hoặc diễn thuyết. Mục đích của hoạt động này là để trình bày các ý tưởng cụ thể, thông qua các bài diễn thuyết hay trao đổi, nhằm thuyết phục khách hàng đầu tư hoặc mua sản phẩm của mình.
Thông qua Pitching, người thuyết trình có thể giới thiệu và quảng bá sản phẩm của mình tới khách hàng một cách hiệu quả hơn, từ đó tăng khả năng thành công của các chiến lược kinh doanh.
Trong môi trường kinh doanh và khởi nghiệp, pitching là một hoạt động rất quan trọng để trình bày ý tưởng của sản phẩm hay dự án trước các nhà đầu tư. Pitching không chỉ giúp các startup/doanh nghiệp thu hút được các nhà đầu tư mà còn giúp thể hiện tính khả thi của sản phẩm hay dự án đó.
Thông thường, trong các buổi Pitching, người thực hiện nhiệm vụ diễn thuyết – Pitcher thường do CEO hoặc Account đảm nhiệm. Họ là những người đứng đầu doanh nghiệp, có am hiểu về dự án/sản phẩm và khả năng thuyết phục thành công hơn người khác.
Ngoài ra, trong môi trường marketing agency, pitching thường đóng vai trò như một buổi trình bày ý tưởng cho việc triển khai dự án dựa theo brief của khách hàng. Người Pitcher trong những buổi Pitching này thường là Account, Marketing Specialist hay giám đốc truyền thông của agency.
Khác với các startup và doanh nghiệp kinh doanh có thể kiếm doanh thu từ việc bán sản phẩm, thì hợp đồng là nguồn tài chính lớn nhất giúp các marketing agency duy trì hoạt động. Vì vậy, những buổi pitching này thường được trau chuốt và tập duyệt nhiều lần để tránh xảy ra sai sót nhất có thể.
Việc chuẩn bị kỹ càng trước một buổi Pitching là rất quan trọng, bao gồm việc tìm hiểu các thông tin liên quan đến khách hàng, đối thủ cạnh tranh, thị trường và phân tích SWOT của sản phẩm hay dự án đó. Ngoài ra, việc lập kế hoạch và chuẩn bị các tài liệu thuyết trình cũng là một bước quan trọng giúp Pitcher thể hiện được tính chuyên nghiệp và tăng khả năng thuyết phục của mình.
Kỹ năng cần thiết để pitching hiệu quả
Phần đầu bài viết đã giới thiệu cho bạn định nghĩa cơ bản về Pitching là gì?. Tuy nhiên, để trở thành một pitcher tốt, bạn cần phải trang bị cho mình nhiều kỹ năng hơn thế. Sau đây là một số kỹ năng cần thiết mà bạn cần phải có để có thể thuyết phục nhà đầu tư tiềm năng.
Kỹ năng thuyết trình
Khi Pitching, người Pitcher cần giao tiếp với nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng bằng lời nói trực tiếp để trình bày ý tưởng. Tuy nhiên, để trình bày một cách hiệu quả, người Pitcher cần có kỹ năng thuyết trình tốt.
Ngoài việc thực hành thường xuyên để nâng cao kỹ năng, người Pitcher cũng cần chú ý đến việc sử dụng ngôn ngữ, lời nói một cách rõ ràng, đơn giản và dễ hiểu. Tránh sử dụng các thuật ngữ chuyên ngành về sản phẩm/dịch vụ vì nhà đầu tư có thể không phải người hoạt động trong lĩnh vực của bạn.
Để tạo sự hứng thú cho nhà đầu tư và muốn họ tiếp tục trao đổi sâu hơn về dự án/sản phẩm của doanh nghiệp, người Pitcher cần giải thích những ý tưởng phức tạp bằng câu từ đơn giản, dễ hiểu. Việc này sẽ giúp người nghe dễ dàng tiếp thu và tránh hiểu nhầm.
Ngoài ra, người Pitcher cũng có thể giới thiệu thêm về quá trình phát triển sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp, những thách thức đã vượt qua và những thành tựu đã đạt được. Điều này sẽ giúp tăng độ tin cậy cho nhà đầu tư và khả năng thuyết phục họ đầu tư vào doanh nghiệp của bạn.
Kỹ năng kể chuyện cảm xúc
Khi muốn bán một sản phẩm hay một dự án, các nhà đầu tư không chỉ quan tâm đến việc bạn đưa ra quyết định thực hiện dự án này, mà còn mong muốn tìm hiểu câu chuyện đằng sau đó – lý do, nguồn cảm hứng, và những trở ngại mà bạn đã vượt qua để đến được đến điểm hiện tại.
Một số bản pitching để trình bày ý tưởng có thể có cấu trúc cứng nhắc, chỉ tập trung vào các mục tiêu chiến lược mà không đưa ra câu chuyện cụ thể, cảm xúc hoặc điểm nhấn sâu hơn. Tuy nhiên, khi người pitcher lồng ghép cảm xúc, cũng như câu chuyện cá nhân vào phần diễn thuyết, có thể sẽ khiến cho các nhà đầu tư và đối tác thấy được sự hấp dẫn của hành trình, và có thêm động lực và niềm tin vào dự án của bạn.
Lồng ghép yếu tố cảm xúc vào pitching chính là cách để kết nối mạnh mẽ về mặt tình cảm với các nhà đầu tư. Như vậy, người pitcher có thể tạo ra những sự khác biệt to lớn trong kết quả pitching nhờ vào sự kết hợp kể chuyện có chiều sâu để tạo ra sự liên hệ cảm xúc.
Họ có thể đề cập đến những chi tiết thú vị, những thử thách và những kỷ niệm đáng nhớ trong quá trình phát triển dự án, để giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của sản phẩm đó trong cuộc sống của người dùng, và nhận ra tiềm năng kinh doanh tiềm tàng trong dự án đó. Các nhà đầu tư cũng sẽ có cơ hội hiểu rõ hơn về tính cách, tầm nhìn và năng lực của người pitcher, qua đó đánh giá được mức độ đáng tin cậy và khả năng thực hiện của dự án.
Vì vậy, hãy đừng ngần ngại để đưa những câu chuyện cảm động, đầy cảm xúc vào bản pitching của mình. Đó là cách để tạo ra sự kết nối, sự tương tác giữa người pitcher và các nhà đầu tư, và là chìa khóa để thành công trong việc truyền tải thông điệp và bán hàng.
Kỹ năng tạo dựng thương hiệu cá nhân
Kỹ năng tiếp theo để pitching thành công đó chính là kỹ năng tạo dựng thương hiệu cá nhân. Để trở thành một người pitcher thành công, không chỉ đơn thuần phát triển kỹ năng kể chuyện thú vị mà người đó còn cần hiểu rõ bản thân và xây dựng một thương hiệu cá nhân mạnh mẽ. Điều này giúp cho người pitcher không chỉ trở nên thu hút hơn mà còn giúp cho đối tác dễ dàng hình dung được những giá trị và tiềm năng mà người đó có thể mang lại cho doanh nghiệp.
Trong mối quan hệ đối tác làm ăn, các nhà đầu tư luôn muốn hợp tác với những người thông minh và hiểu rõ bản thân đang làm gì, sẽ làm gì để có thể đem về lợi nhuận với dự định được đề ra. Như vậy, sau khi xây dựng được một thương hiệu cá nhân mạnh mẽ, người pitcher cần phải thể hiện rõ ràng các kỹ năng, tài năng và sự nghiệp của mình để cung cấp cho đối tác một cái nhìn tổng quan về bản thân.
Thông thường khi lựa chọn pitcher, bên cạnh việc người đó có chuyên môn cao thì doanh nghiệp thường ưu tiên những người có đạo đức tốt, thương hiệu cá nhân tốt và không vướng vào tai tiếng. Bởi khi pitcher sử dụng các câu chuyện đạo đức nghề nghiệp và nêu lên những cống hiến của bản thân, có thể thuyết phục được đối tác rằng doanh nghiệp của mình có những yếu tố cần thiết để thực hiện những sáng kiến kinh doanh thông minh.
Hơn nữa, khi xây dựng được thương hiệu cá nhân mạnh mẽ và giới thiệu rõ ràng về bản thân, người pitcher có thể gây dựng được mối quan hệ tốt với đối tác và thu hút đầu tư vào doanh nghiệp của mình.
Kỹ năng làm nổi bật sản phẩm
Đây là một kỹ năng vô cùng quan trọng, đặc biệt là khi thuyết trình về sản phẩm. Các nhà đầu tư thường rất quan tâm đến tính năng, công dụng và giá trị mà sản phẩm mang lại để có thể đưa ra quyết định đầu tư một cách khách quan nhất.
Để tạo ấn tượng mạnh mẽ với nhà đầu tư, người thuyết trình cần phải tìm hiểu kỹ càng về sản phẩm/dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp, bao gồm các tính năng, công dụng và giá trị cụ thể. Đồng thời, cần chú trọng đến các con số thống kê, số liệu thực tế và sử dụng chúng một cách hiệu quả trong buổi thuyết trình. Nhờ đó, bạn sẽ có thể làm nổi bật tính xác thực của sản phẩm và đưa ra những thực tế rõ ràng về thành tích kinh doanh mà sản phẩm đã đạt được.
Ngoài ra, bạn cũng nên tập trung vào việc mô tả chi tiết về sản phẩm/dịch vụ, bao gồm cách sử dụng, lợi ích mà nó mang lại và cách nó khác biệt so với các sản phẩm/dịch vụ tương tự khác trên thị trường. Bằng cách này, bạn sẽ có thể giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về sản phẩm và cảm thấy tin tưởng hơn trong việc đầu tư vào sản phẩm của doanh nghiệp.
Quy trình 7 bước để pitching thành công
Sau khi đã tìm hiểu được khái niệm Pitching là gì? cần có những kỹ năng nào khi Pitching? Thì quy trình diễn ra Pitching sẽ như thế nào, có những bước nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu điều đó ngay sau đây.
Chuẩn bị trước tài liệu và sắp xếp buổi pitching
Trong quá trình tìm kiếm đối tác kinh doanh, khách hàng thường yêu cầu doanh nghiệp cung cấp một bản Đề xuất mời thầu – Request for Proposal (RFP), một loại tài liệu mô tả mục đích và hoạt động của doanh nghiệp, cũng như tóm tắt các sản phẩm và dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp. RFP giúp khách hàng có cái nhìn tổng quan về hoạt động của doanh nghiệp và quyết định liệu họ có quan tâm đến việc hợp tác với doanh nghiệp hay không.
Sau khi khách hàng chấp nhận tham gia buổi Pitching, doanh nghiệp cần thông báo lại cho khách hàng những thành viên sẽ tham gia và vai trò của họ, chẳng hạn như Giám đốc Marketing, Nhân viên Kinh doanh, Giám đốc Sáng tạo,… Ngoài ra, khách hàng cần xác nhận lại danh sách các thành viên có quyền hạn quyết định sẽ tham dự buổi Pitching.
Đây là một bước quan trọng để đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều được thông báo và chuẩn bị cho buổi Pitching. Nếu cần thiết, doanh nghiệp có thể cập nhật thông tin chi tiết hơn về các thành viên sẽ tham gia và vai trò của họ để khách hàng có thể đánh giá chính xác hơn về sự chuẩn bị của doanh nghiệp.
Chuẩn bị nội dung thuyết trình cho buổi Pitching
Để tăng khả năng thành công trong việc Pitching, Pitcher cần thấu hiểu từng chi tiết trong bản tóm tắt sáng tạo của khách hàng (Creative Brief). Điều này đặc biệt quan trọng khi doanh nghiệp có rất nhiều thông tin cần được lấy và xử lý.
Ngoài việc nắm rõ mục tiêu của chiến dịch và những mong muốn từ phía khách hàng, Pitcher cần phải xây dựng nội dung thuyết trình một cách khoa học và dễ hiểu, bao gồm cả các chi tiết liên quan đến quản lý thời gian, chi phí, công nghệ và nhân lực. Bên cạnh đó, tập dượt cho buổi Pitching nhiều lần cũng là cách để Pitcher có thể thuyết trình một cách suôn sẻ và trôi chảy, đồng thời giúp tăng sự tự tin và sự thuyết phục trong khi trình bày ý tưởng của mình.
Bắt đầu buổi Pitching bằng cách giới thiệu
Trong mọi hình thức thuyết trình thì lời chào và lời cảm ơn sẽ luôn luôn được diễn ra trước tiên.
Hãy bắt đầu bằng cách cảm ơn phía khách hàng đã bỏ thời gian để tham dự buổi Pitching, sau đó giới thiệu về các thành viên của doanh nghiệp tham gia buổi pitching, đặc biệt là với những khách hàng mới chưa từng hợp tác thì lời chào đầu sẽ đem lại ấn tượng rất đặc biệt. Tiếp theo đó là nhắc lại mục đích của buổi Pitching và tổng quan ngắn gọn về những mục tiêu của chiến dịch/dự án.
Trình bày các case studies và kết quả nghiên cứu thị trường
Tiếp theo là trình bày về kết quả sau quá trình thực hiện nghiên cứu của doanh nghiệp đối với nhóm khách hàng mục tiêu của Client.
Trong bản trình bày cần bao gồm các kết luận về insight của khách hàng mục tiêu, và nêu rõ hướng tiếp cận mà doanh nghiệp rút ra được để đạt hiệu quả tiếp cận cao nhất. Cần có sự rà soát và nghiên cứu kỹ lưỡng về thị trường của khách hàng để thiết lập một chiến dịch logic và đem về lợi nhuận cao.
Trình bày các ý tưởng, nội dung chính
Đây là bước quan trọng nhất trong quy trình Pitching. Đây là lúc để Pitcher thể hiện tất cả những gì đã chuẩn bị để thuyết phục khách hàng. Trong bước này, bạn nên đảm bảo rằng ý tưởng của mình đánh đúng vào insight và đáp ứng được các tiêu chí mà phía khách hàng đề ra. Để làm điều này, bạn có thể bổ sung thêm thông tin về những nghiên cứu và phân tích thị trường đã thực hiện để chứng minh tính khả thi và tiềm năng của ý tưởng của mình.
Một lưu ý quan trọng trong bước trình bày nội dung này chính là pitcher cần nói được chi tiết từng giai đoạn, các hoạt động cần có, chiến dịch truyền thông, mục tiêu và các thông điệp mà sản phẩm/dự án sẽ đem lại. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung thêm các chi tiết về cách triển khai và quản lý dự án, cũng như đưa ra các kế hoạch dự phòng để tránh những rủi ro không mong muốn.
Trong quá trình Pitching, các nhà đầu tư có thể sẽ đặt ra những câu hỏi về nội dung mà bạn trình bày. Vì thế để tránh xảy ra những tình huống lúng túng, pitcher cần nắm và hiểu rõ toàn bộ nội dung, cũng như có sự chuẩn bị kỹ càng về mặt chuyên môn để đưa ra những câu trả lời thuyết phục nhất. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung thêm các thông tin về các kế hoạch tiếp thị và quảng bá sản phẩm/dự án để tăng tính thuyết phục và thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư.
Thiết lập ngân sách rõ ràng
Để khách hàng có cái nhìn tổng quan về tính thiết thực của dự án, người thuyết trình cần chuẩn bị một bản xây dựng ngân sách chi tiết cho dự án hoặc sản phẩm. Bản xây dựng này có thể bao gồm các yếu tố sau đây:
- Chi phí sản xuất
- Chi phí truyền thông
- Chi phí sáng tạo
- Chi phí cho nguồn nhân công
Ngoài ra, người thuyết trình cần lưu ý rằng việc cân nhắc các chi phí phụ như chi phí cho vận chuyển, chi phí bảo trì và chi phí phát triển sản phẩm cũng rất quan trọng để đảm bảo tính thiết thực của dự án. Chỉ khi tất cả các chi phí được tính toán và phân bổ đầy đủ, khách hàng mới có thể đánh giá và đưa ra quyết định về tính khả thi của dự án.
Kết thúc buổi Pitching bằng một bản tóm tắt
Sau khi hoàn thành các nội dung chính trong buổi pitching, đừng quên kết thúc bằng một bản tóm tắt ngắn gọn về những điểm nổi bật trong phần trình bày. Đây là cơ hội cuối cùng để doanh nghiệp để lại ấn tượng và khiến khách hàng ghi nhớ.
Nhưng đừng chỉ đơn thuần là liệt kê lại tất cả các ý chính một cách đơn điệu, thay vào đó, hãy bổ sung thêm các ví dụ cụ thể, các thống kê, hoặc các trường hợp thành công liên quan đến các ý chính của bạn. Điều này sẽ giúp tăng tính thuyết phục và giúp khách hàng hiểu rõ hơn về giá trị mà sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn có thể mang lại cho họ.
Sau khi kết thúc tóm tắt, hãy đặt câu hỏi cho khách hàng về bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Điều này sẽ giúp xây dựng mối quan hệ tốt hơn với khách hàng và cho phép bạn cung cấp thêm thông tin chi tiết và giải đáp bất kỳ câu hỏi nào mà họ có thể có.
Cuối cùng, đừng quên cảm ơn khách hàng vì đã dành thời gian để tham dự buổi pitching của bạn. Việc này sẽ giúp tạo ra ấn tượng tích cực và có thể dẫn đến cơ hội hợp tác trong tương lai.
Kết luận
Qua bài viết trên, mình hy vọng bạn đã hiểu được khái niệm cơ bản về Pitching và quy trình thực hiện của nó. Tuy nhiên, để trở thành một pitcher thực thụ, bạn cần phải đầu tư nhiều thời gian và công sức để rèn luyện kỹ năng của mình.
Bạn có thể bắt đầu bằng việc tìm hiểu thêm về các kỹ thuật pitching khác nhau, điều chỉnh và cải thiện kỹ năng của mình dựa trên phản hồi từ người khác, và tìm kiếm cơ hội để thực hành thường xuyên.
Bên cạnh đó, bạn nên tham gia các khóa đào tạo hoặc hội thảo về pitching để học hỏi thêm kinh nghiệm và kiến thức từ những người chuyên nghiệp trong lĩnh vực này. Hãy tận dụng mọi cơ hội để trau dồi kiến thức và kỹ năng của mình, và luôn cố gắng nỗ lực hết mình để trở thành một pitcher thành công trong tương lai.
