Không phải ai cũng biết về dã can, một trong những khái niệm quan trọng trong Phật pháp. Dã can thường được dùng để mô tả tâm trạng bất an, bất ổn và bất hòa trong cuộc sống, mà chúng ta có thể trải nghiệm khi gặp phải khó khăn, thất bại hay mất mát. Điều quan trọng mà Phật pháp muốn dạy chúng ta qua dã can là cách để vượt qua những khó khăn, học cách tự giác và kiên trì để đạt được sự bình an và hạnh phúc trong cuộc sống.
Hãy cùng Daohocthuat tìm hiểu thêm về dã can, một trong những khái niệm quan trọng của Phật pháp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa của dã can, cũng như mẩu chuyện về rùa và dã can. Chúng tôi hy vọng rằng, thông qua bài viết này, bạn sẽ có thêm kiến thức và cảm nhận được sự sâu sắc của Phật pháp.
Dã can là con gì?
Theo từ điển Phật học, dã can là một loài thú giống như chồn, hay kêu la về đêm. Tuy nhiên, từ đó không có nghĩa là dã can không có giá trị gì trong cuộc sống. Trái lại, theo Phật pháp, dã can mang lại cho chúng ta nhiều bài học quý giá về sự khổ đau và sự bất hạnh trong cuộc sống.
Để rõ hơn về ý nghĩa của con dã can, chúng ta có thể tham khảo câu chuyện về rùa và dã can phía dưới đây. Khi đó, chúng ta sẽ hiểu rằng dã can không phải là một con vật đơn thuần mà nó đại diện cho những điều xấu xa và đau khổ trong cuộc sống. Nó là một biểu tượng mang ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và những bài học quý giá mà chúng ta có thể rút ra từ nó.
Rùa và dã can trong Phật pháp
Một thời, Thế Tôn trú ở Sàvatthi, Ngài cho gọi các Tỷ kheo:
Một hôm, vào một buổi chiều tà đang tìm kiếm thức ăn dọc theo bờ sông, con rùa của chúng ta đã gặp một con dã can đang tiến tới. Để tránh bị tấn công, rùa đã nhanh chóng rút bốn chân, đầu và đuôi vào trong mai và nằm im lặng. Con dã can, thấy rùa không di chuyển, đã nghĩ rằng khi nào con rùa thò ra một chút thì nó sẽ nắm lấy và ăn thịt rùa. Tuy nhiên, do rùa không thò ra bất cứ phần nào, con dã can đã cảm thấy nhàm chán và rời đi mà không thể thực hiện kế hoạch của mình được.
Cũng như vậy, này các Tỷ kheo, Ác ma thường xuyên trong tư thế rình rập các ông với ý nghĩ: “Rất có thể ta nắm được cơ hội để bắt gặp từ con mắt…từ cái lưỡi…hay từ ý”.
Do vậy, này các Tỷ kheo, hãy sống hộ trì các căn. Khi nào các ông sống hộ trì sáu căn, thời Ác ma nhàm chán các ông sẽ bỏ đi, không nắm giữ được cơ hội, như con dã can đối với con rùa.
Ý nghĩa câu chuyện rùa và dã can
Trong tự nhiên, mỗi sinh vật đều muốn tồn tại và phát triển, vì vậy chúng phải tìm cách bảo vệ bản thân. Mỗi loài có một phương thức tự vệ riêng. Ví dụ, loài rùa – dù chậm chạp và vụng về – có một chiếc mai chắc chắn để tự vệ. Khi gặp nguy hiểm, rùa sẽ rút đầu, đuôi và tứ chi vào mai để bảo vệ mình. Dã can tuy có nanh nhọn và vuốt sắc nhưng chúng bất lực trước kỹ năng tự vệ hiệu quả của rùa.
Trong tu tập, việc hộ trì, bảo vệ và củng cố sáu căn là rất quan trọng để duy trì sự an toàn và phát triển của người tu hành. Vì sáu căn luôn bị cuốn hút bởi sáu trần quyến rũ, nếu không hộ trì chúng, sáu thức tạo ra vô số ác nghiệp.
Tuy nhiên, hộ trì sáu căn không có nghĩa là đóng kín các giác quan. Hộ trì là luôn giữ chánh niệm khi đối mặt với thế gian, để không bị chi phối bởi bên ngoài. Đồng thời, Ác ma cũng không phải là điều xa lạ, nó thể hiện qua tham ái, ưu bi và các bất thiện pháp của con người khi tâm không được kiểm soát và không giữ được chánh niệm.
Mặc dù Ác ma luôn rình rập và tìm cơ hội, nhưng nếu người tu giữ vững chánh niệm, tỉnh táo và bình tĩnh trước mọi hoàn cảnh, thì Ác ma sẽ phải chào thua. Tuy nhiên, chúng ta phải luôn cảnh giác vì dã can bỏ đi không có nghĩa rằng rùa đã an toàn tuyệt đối, chúng có thể trở lại tấn công bất cứ lúc nào. Tương tự, khi tham ái và ưu bi tạm thời giảm xuống không có nghĩa là Ác ma đã bị tiêu diệt. Do đó, chúng ta phải nỗ lực để duy trì chánh niệm liên tục, vì chánh niệm là nền tảng vững chắc nhất để hộ trì sáu căn an toàn trước những thử thách của Ác ma.
Vì vậy, Loài vật này không phải chỉ mang lại những điều xấu xa và đau khổ trong cuộc sống như chúng ta thường nghĩ. Nó là một biểu tượng về sự khổ đau và bất hạnh, nhưng đồng thời cũng mang lại cho chúng ta nhiều bài học quý giá về sự kiên nhẫn, lòng khoan dung và tình yêu thương trong cuộc sống.
Mong rằng các thông tin trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về ý nghĩa của con dã can trong Phật giáo, và cũng giúp bạn đọc có thêm kiến thức về lịch sử và truyền thống Phật giáo nói chung. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của chúng tôi.
