Gần đây, Tiêu Chiến bị cộng đồng mạng tẩy chay và yêu cầu rút khỏi ngành giải trí. Các bộ phim có anh ta đã bị đánh giá thấp trên trang đánh giá phim Douban và các nhãn hàng cũng đang xem xét đối với anh ta. Tất cả vì việc bị bôi xấu trên trang web AO3 và trang web chia sẻ tài nguyên khác tại Trung Quốc.
Điều này đã gây ra sự phẫn nộ trong cộng đồng fandom của anh ta. Vào ngày 27/2, một số fan của Tiêu Chiến đã báo cáo trang web AO3 và các trang web khác tại Trung Quốc với lý do bôi xấu hình tượng và phỉ báng anh ta.
AO3 là gì?
Archive of Our Own (AO3) là một thư viện trực tuyến miễn phí dành cho fanfiction và các tác phẩm sáng tác của fan. Đây không chỉ là nơi để các fanfiction được lưu trữ, mà còn là một cộng đồng rộng lớn, với hơn 700 tình nguyện viên và hàng ngàn thành viên đóng góp để giữ và điều hành AO3.
Một điều đặc biệt của AO3 chính là nó không chỉ giới hạn cho một thể loại hoặc fandom nhất định, mà bao gồm tất cả các fandom từ mọi ngành nghề, công việc, sắc tộc, màu da, tôn giáo, xu hướng tình dục và giới tính trên toàn thế giới! Chính vì thế, AO3 trở thành một thánh địa riêng không thể thay thế của các fan trên khắp thế giới.
Ngay sau khi AO3 bị “bay màu” khỏi đại lục, hàng loạt video fanmade (FMV) có nội dung LGBT + cũng bị xoá khỏi trang chia sẻ video nổi tiếng bilibili (B-trạm). Sự việc này không chỉ ảnh hưởng đến sự nghiệp của Tiêu Chiến, mà còn làm nổi loạn cả cộng đồng fangirl – fanboy.
Vì sao AO3 lại có thể gây ra một phản ứng dữ dội đến vậy?
Tuy nhiên, nhiều câu hỏi đặt ra trong sự bức xúc của fan hâm mộ. Vì sao AO3 lại có thể gây ra một phản ứng dữ dội đến vậy? Điều gì đã xảy ra khiến cho cả cộng đồng fandom phải phản đối mạnh mẽ như vậy? Chắc chắn rằng, việc xoá bỏ những nội dung có liên quan đến LGBT+ trên các trang web nổi tiếng không phải là chuyện hiếm gặp.
Giữa những tranh cãi đang diễn ra, chúng ta cần suy ngẫm về tình trạng bị hạn chế quyền tự do ngôn luận trong một xã hội văn minh. Chúng ta cần cùng nhau tôn trọng và bảo vệ những giá trị nhân đạo, đồng thời hỗ trợ những người bị thiệt thòi vì hành động phi lý này.
Câu trả lời có thể được tìm thấy ngay trên trang chủ của Archive of Our Own (AO3), một trang web lưu trữ phi thương mại, phi lợi nhuận được dành riêng cho các tác phẩm và tác giả có thể đăng tải những sản phẩm sáng tạo, bao gồm fanfic, fanart, fanvideo, và nhiều hơn nữa. Mục đích của AO3 là tạo ra một không gian mạng tự do cho cộng đồng fandom, nơi mà các fan có thể chia sẻ đam mê của họ một cách hợp pháp và an toàn.
Archive of Our Own (Kho tàng lưu trữ của chúng ta) được đề xuất bởi tài khoản Astolat sau khi bị một công ty có tên là FanLib lợi dụng tài nguyên fandom để kiếm lợi nhuận. Với sự điều hành ban đầu của 7 quản trị viên, trong đó có những cái tên nổi tiếng như Naomi Novik (tác giả của His Majesty’s Dragon – best selling của New York Times), Francesca Copp (giáo sư chuyên ngành anh ngữ tại đại học Muhlenberg) và Rebecca Tushne (giáo sư ngành luật tại đại học Harvard), AO3 đã ra đời để phục vụ cho văn hóa người hâm mộ, được tự do điều hành bởi cộng đồng fan.
Không chỉ là một không gian mạng nơi các fandom có thể tự do “quẫy đạp”, AO3 còn được xây dựng để ủng hộ và phát triển văn hóa người hâm mộ. Với sự hỗ trợ của OTW (The Organization for Transformative Works), tổ chức đứng sau AO3, các tác phẩm fanfiction trên trang web này được bảo vệ và đảm bảo quyền lợi cho những fangirl và fanboy. Nói cách khác, AO3 không chỉ là một trang web lưu trữ, mà là một cộng đồng, một nơi để các fan chia sẻ sự yêu thích của họ và phát triển văn hóa fandom.
Điều này có thể được giải thích như là hai mặt của đồng xu. Một mặt là chứng minh cho sự hợp pháp và giá trị của tổ chức mẹ OTW, còn mặt khác đảm bảo quyền truy cập và bảo tồn các giá trị, sản phẩm của văn hóa người hâm mộ. Tổ chức này có một trang web nổi tiếng khác là FanFiction.net, tuy nhiên AO3 được xem là một trong những thánh địa không thể xâm phạm của cộng đồng fandom trên toàn thế giới.
Nó tự hào là nơi tập trung những tác phẩm văn học đa dạng và độc đáo, từ các câu chuyện tình cảm đầy cảm xúc đến những câu chuyện khoa học viễn tưởng hấp dẫn. Cộng đồng trên AO3 cũng rất đa dạng, bao gồm những người hâm mộ từ khắp nơi trên thế giới, từ những người mới bắt đầu đến những người đã có kinh nghiệm trong việc viết và đọc fanfiction. Nếu bạn đang muốn tìm kiếm một nơi để khám phá và thể hiện niềm đam mê của mình với văn học người hâm mộ, thì AO3 chắc chắn là một trong những lựa chọn hàng đầu.
Đã có không ít fan Trung Quốc phản đối việc AO3 bị cấm truy cập tại đất nước họ. Với việc trang web này không còn sẵn có, không khó hiểu khi dữ liệu phản đối với Tiêu Chiến trở nên mạnh mẽ đến vậy. Điều này đã dẫn đến sự việc đáng chú ý trong lịch sử khi bị báo cáo và mất đi sân chơi chung của các fandom.
Việc “tuyên chiến” với AO3 cũng đồng nghĩa với việc các fan của Tiêu Chiến phải đối mặt với hơn 36.000 fandom ở Trung Quốc nói chung và trên thế giới nói riêng. Tuy nhiên, không chỉ có fan của Tiêu Chiến mà còn cả những người yêu thích các tác phẩm về đồng tính hoặc gây sốc.
Nói về tình hình hiện tại, trang mạng văn học Tấn Giang tại đại lục đã bị phong sát toàn bộ những tác phẩm có nội dung bị quy chụp là vi phạm văn hóa. Trong tình cảnh như vậy, AO3 thực sự là chiếc phao cứu sinh cho cộng đồng fan hâm mộ, với hơn 2,366,000 người dùng và hơn 5,739,000 tác phẩm đến từ gần 36,180 fandom khác nhau trên toàn thế giới.
Nhưng couple (cặp đôi) có số lượng fanfic nhiều nhất trên Archive of Our Own tính đến ngày 4/13 là Johnlock – couple của Sherlock Holmes và John Watson. Tại AO3, người dùng có thể tự do chia sẻ các sản phẩm sáng tạo của mình mà không bị giới hạn bởi bất cứ quy định nào, miễn là không ảnh hưởng đến cộng đồng và xâm phạm tới quyền lợi cá nhân của người khác.
Mặc dù có nhiều người vẫn nghĩ rằng Archive of Our Own chỉ là một trang web dành cho những con bé tuổi teen mới bập bẹ biết viết chữ, thực tế thì điều này là hoàn toàn không đúng! Cộng đồng người dùng của AO3 đến từ khắp mọi nơi trên thế giới và bao gồm những người làm đủ mọi công việc từ giáo sư, tiến sĩ, kỹ sư, chuyên gia phân tích, thợ thủ công, nhân viên bán hàng,… Chúng tôi đều đang ở đây – tự hào và được kết nối bằng tình yêu đối với nghệ thuật; những cộng đồng người hâm mộ, tác giả, tác phẩm truyện tranh, nhạc kịch, phim ảnh mà mình yêu quý!
Bên cạnh đó, Tổ chức Bảo tồn Văn hóa Truyền thông (OTW) – tổ chức mẹ của Archive of Our Own cũng được thành lập với mục đích công nhận các tác phẩm của fan là hoạt động sáng tạo hợp pháp, bảo vệ chúng khỏi sự lạm dụng thương mại và những rắc rối sẽ xảy ra về mặt pháp lý. OTW là một tổ chức phi lợi nhuận được vận hành bởi những tình nguyện viên đam mê nghệ thuật và hỗ trợ cho các dự án sáng tạo khác nhau, bao gồm cả Archive of Our Own.
Fanfiction là một sản phẩm sáng tạo đòi hỏi rất nhiều công sức và chất xám của các tác giả. Thông qua việc sử dụng (reference) nhiều hình tượng khác nhau, các tác giả đang cố gắng truyền tải thông điệp của mình đến với người đọc. Tuy nhiên, vấn đề bản quyền luôn là một rào cản lớn đối với sáng tác này. Nhiều tác giả đã phải đối mặt với nguy cơ mất đi toàn bộ công sức của mình chỉ vì vấn đề bản quyền. Điều này không chỉ gây tổn thất lớn đối với những tác giả đó mà còn là một tổn thất đối với văn hóa người hâm mộ trên toàn thế giới.
Ngoài ra, AO3 còn là một trang web không chạy quảng cáo, giúp người dùng trải nghiệm một cách trọn vẹn nhất. Hơn nữa, sự hiệu quả của trang web này còn được thể hiện qua việc hỗ trợ nhiều ngôn ngữ, thu hút được người đọc từ khắp nơi trên thế giới. Chính những điều này đã khiến cho AO3 trở thành một trong những trang web fanfiction được yêu thích nhất trên toàn thế giới.
ao3 trong tiếng anh
Tuy vậy, trang web Archive of Our Own (AO3) đã chứng tỏ được tính hiệu quả của mình trong việc giúp các tác giả bảo vệ quyền lợi của mình. Năm 2019, tổ chức OTW và trang AO3 đã được vinh danh bằng giải thưởng văn học Hugo danh giá. Đây là một thành tựu đáng tự hào không chỉ cho các tác giả mà còn cho cả cộng đồng fanfiction trên toàn thế giới.
Tìm hiểu thêm:
